Το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου έχει βασικό ρόλο στη καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής από πολλές πλευρές: έρευνα, εκπαίδευση και με πρωτοβουλίες καλών πρακτικών και εφαρμογών στη λειτουργία του. Οφείλει να διαδώσει καλά παραδείγματα στη κοινωνία για απαλλαγή από τα αέρια του θερμοκηπίου το αργότερο μέχρι το 2050.
Το Πανεπιστήμιο έχει τη δυνατότητα να μοιράσει καλά παραδείγματα σε επιχειρήσεις, πόλεις, περιφέρειες, επενδυτές για ανάκτηση ενός ανθεκτικού και υγειούς περιβάλλοντος με μηδενικούς ρύπους, που θα αποτρέπει μελλοντικές απειλές, θα δημιουργεί αξιοπρεπείς θέσεις εργασίας και θα στηρίζει μια βιώσιμη ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς.
Με τις ενέργειες του, το ΤΕΠΑΚ συμβάλει στην επίδειξη της δέσμευσης τόσο στο τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης όσο και στη γενικότερη δέσμευση του τομέα της εκπαίδευσης και της κοινωνίας για την ατζέντα των μηδενικών ρύπων. Το ίδρυμά μας θα ηγείται του δρόμου αυτού στη Κύπρο.
Οι πηγές εκπομπών του ΤΕΠΑΚ είναι μέσα στα πλαίσια των τριών πιο κάτω scopes:
- Scope 1: άμεσες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τις υποδομές και στόλο του οργανισμού.
- Scope 2: ενέργεια που αγοράζεται για τις ανάγκες του οργανισμού.
- Scope 3: έμμεσες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου του οργανισμού.
Χρονοδιάγραμμα
Στο σχέδιο αυτό δηλώνεται η βάση των ρύπων και ενέργειες για απαλλαγή τους μέχρι το έτος 2050 και με ενδιάμεσο στόχο το 2030 για αντιστάθμιση του Scope 1 και 2.
Διακυβέρνηση
Για την αποτελεσματική διακυβέρνηση των δράσεων του Σχεδίου Μείωσης Ρύπων, η ομάδα Αειφορικής Παιδείας, Έρευνας και Ανάπτυξης μαζί με το Γραφείο Αειφορίας και το Γραφείο Περιβαλλοντικής Πολιτικής, θα έχουν συντονιστικό ρόλο για την υλοποίηση των δράσεων αυτού του σχεδίου.
Στις αρμοδιότητες του θα είναι ο συντονισμός μέτρων παρακολούθηση κριτηρίων και δεικτών που θα υιοθετήσουν καθώς και οποιωνδήποτε άλλων κριτηρίων χρειάζεται για την επιτυχή προώθηση των επιμέρους στόχων. Μια άλλη ευθύνη θα είναι η παρακολούθηση του συνολικού οικολογικού αποτυπώματος.
Για κάποιες ομάδες εκπομπών ρύπων, θα δημιουργηθούν συγκεκριμένες ομάδες για εξεύρεση πολιτικής και εφαρμογών για μείωσή τους.
Σε επόμενο στάδιο θα κατατεθούν προτάσεις για δημιουργία ομάδων που προτείνονται στο Πίνακα 2.
17 Στόχοι Αειφόρου Ανάπτυξης
Το σχέδιο αυτό εμπίπτει μέσα στα πλαίσια του Στόχου Βιώσιμης Ανάπτυξης 13, Δράση για το κλίμα.
Εκπαίδευση
Σε αυτό το πλαίσιο, θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι θα αποκτήσουν τις γνώσεις και τις δεξιότητες που απαιτούνται για την υλοποίηση του σχεδίου αυτού.
Έρευνα
Ενδοπανεπιστημιακή συνεργασία, καθώς και συνεργασία με ερευνητικά ιδρύματα της χώρας και του εξωτερικού, φιλοδοξώντας για υψηλή ποιότητα βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας σχετικά με τη μείωση των ρύπων.
Καλές πρακτικές
Το Πανεπιστήμιο θα εφαρμόζει όπου είναι δυνατόν καινοτόμες πρακτικές μείωσης ρύπων. Αυτές θα πηγάζουν από την έρευνα τις ανάγκες στη λειτουργία του.
Ρύποι του CO2
Scope 1: άμεσες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τις υποδομές και στόλο του οργανισμού. Αυτό συμπεριλαμβάνει κατανάλωση πετρελαίου/βενζίνης/φυσικού αερίου/βιοκαυσίμων/ξυλείας κτλ. για παραγωγή ενέργειας εντός των υποδομών (είτε για θέρμανση/ψύξη, ηλεκτρισμό ή άλλες διεργασίες) και για στόλο. Επίσης, συμπεριλαμβάνονται άλλα αέρια του θερμοκηπίου που παράγονται εντός του οργανισμού, όπως φθοριούχα αέρια από κλιματιστικά ή άλλα αέρια από εργαστηριακές διεργασίες.
Scope 2: ενέργεια που αγοράζεται για τις ανάγκες του οργανισμού. Αυτό μπορεί να είναι τόσο ηλεκτρισμός, όσο και ψύξη/θέρμανση αν ισχύει.
Scope 3: έμμεσες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου του οργανισμού. Αυτό συμπεριλαμβάνει: μεταφορές εργαζομένων/χρηστών από και προς τον οργανισμό, αεροπορικές πτήσεις για τις ανάγκες του οργανισμού, εκπομπές από τα απόβλητα που παράγονται στον οργανισμό, εκπομπές που παράγονται από τους προμηθευτές για την παραγωγή προϊόντων που παράγει ο οργανισμός, ακόμα και οι επενδύσεις του οργανισμού
Αναλυτικά φαίνονται πιο κάτω οι πηγές εκπομπών του ΤΕΠΑΚ μετά από συνεργασία με το Ενεργειακό Γραφείο βάσει των τριών scopes για το 2019. Αυτά τα δεδομένα θα είναι η βάση σύγκρισης για τις μελλοντικές μειώσεις
| Scope | Πηγή εκπομπών | Πηγή Δεδομένων | KWh | Emissions
(tCO2 eq) |
| 1 | Στόλος οχημάτων | Κατανάλωση καυσίμων στον στόλο του Πανεπιστημίου ανά είδος για το 2019 | 32.360 | 9 |
| Λέβητες/γεννήτριες | Κατανάλωση καυσίμων σε λέβητες, γεννήτριες και άλλα μηχανήματα του Πανεπιστημίου ανά είδος για το 2019 | 82.240 | 22 | |
| Ψυγεία/ψύκτες | Είδος, μέγεθος (BTU), αριθμός και είδος ψυκτικού υγρού | 0.001 | ||
| Κλιματιστικά | Είδος, μέγεθος (BTU), αριθμός και είδος ψυκτικού υγρού | 84 | ||
| 2 | Χρήση ηλεκτρισμού | Λογαριασμοί ρεύματος για όλες τις υποδομές του Πανεπιστημίου (ιδιόκτητα ή ενοικιαζόμενα) για το 2019 | 4.621.912 | 3.670 |
| 3 | Επαγγελματικά ταξίδια προσωπικού (αεροπλάνο)
Μεταφορές προσωπικού από/προς εργασία |
Χιλιόμετρα ταξιδιών (εναλλακτικά, μπορεί να υπολογιστεί αν υπάρχει γνώση των προορισμών και αριθμών ταξιδιών το 2019
Συχνότητα, μέσο μεταφοράς, απόσταση που διανύεται (2019) |
721.8 | |
| 1023.5 | ||||
| Μεταφορές φοιτητών από/προς Πανεπιστήμιο | Συχνότητα, μέσο μεταφοράς, απόσταση που διανύεται (2019) | 1023 | ||
| Απόβλητα + μεταφορές αποβλήτων | Όγκος και είδη αποβλήτων (2019) | 181.9 | ||
| Αγαθά (χαρτί, συσκευασίες τροφίμων, …) | Όγκος αγαθών (2019) | 18.7 | ||
Χρονοδιάγραμμα και τρόπος απαλλαγής των ρύπων
| Scope | Πηγή εκπομπών | Τρόποι μείωσης και αντιστάθμισης | Χρονοδιάγραμμά υλοποίησης (απαλλαγή ρύπων)
στο Πανεπιστήμιο |
Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης (απαλλαγή ρύπων) για το Race to zero |
| 1 | Στόλος οχημάτων | Σταδιακή μείωση αριθμού οχημάτων και αντικατάσταση τους με οχήματα με όσο το δυνατό χαμηλότερους ρύπους.
Σταδιακή εξεύρεση τρόπων μείωσης και αντιστάθμισης των υπολειπόμενων ρύπων. |
2030 | 2030 |
| Λέβητες/γεννήτριες | Πλήρης αφαίρεσή τους, όπου είναι εφικτό, και αντικατάσταση των υπολειπόμενων με συστήματα που εκπέμπουν χαμηλότερους ρύπους.
Σταδιακή εξεύρεση τρόπων μείωσης και αντιστάθμισης των υπολειπόμενων ρύπων. |
2030 | 2030 | |
| Ψυγεία/ψύκτες | Αντικατάσταση τους με εξοπλισμό που εκπέμπει όσο το δυνατό χαμηλότερους ρύπους.
Σταδιακή εξεύρεση τρόπων μείωσης και αντιστάθμισης των υπολειπόμενων ρύπων |
2030 | 2030 | |
| Κλιματιστικά | Αντικατάσταση τους με εξοπλισμό που εκπέμπει όσο το δυνατό χαμηλότερους ρύπους.
Σταδιακή εξεύρεση τρόπων μείωσης και αντιστάθμισης των υπολειπόμενων ρύπων |
2030 | 2030 | |
| 2 | Χρήση ηλεκτρισμού | Ολοκλήρωση Φωτοβολταικού πάρκου για αντιστάθμιση όλων των εκπομπών ρύπων που δημιουργούνται από τη χρήση ηλεκτρισμού από το δίκτυο
Ήδη ξεκίνησε η διαδικασία υλοποίησης της ιδέας. |
2025 | 2030 |
| 3 | Επαγγελματικά ταξίδια προσωπικού (αεροπλάνο)
Μεταφορές προσωπικού από/προς εργασία |
Σύσταση ομάδας για δημιουργία πολιτικής και εξεύρεση λύσεων για μείωση και αντιστάθμιση των ρύπων.
Ενέργεια 1: Συνεργασία με το ΚΥΚΠΕΕ για αντιστάθμιση των ταξιδιών με φύτευση ανάλογου αριθμού δέντρων/φυτών. |
2040 | 2050 |
| Μεταφορές φοιτητών από/προς Πανεπιστήμιο | Σύσταση ομάδας για δημιουργία πολιτικής και εξεύρεση λύσεων για μείωση και αντιστάθμιση των ρύπων.
Ενέργεια 1: Συνεργασία με το ΚΥΚΠΕΕ για αντιστάθμιση των ταξιδιών με φύτευση ανάλογου αριθμού δέντρων/φυτών. |
2040 | 2050 | |
| Απόβλητα + μεταφορές αποβλήτων | Σταδιακή μείωση αποβλήτων και σύσταση ομάδας για δημιουργία πολιτικής και εξεύρεση λύσεων για μείωση και αντιστάθμιση των ρύπων. | 2040 | 2050 | |
| Αγαθά (χαρτί, συσκευασίες τροφίμων, …) | Σταδιακή μείωση αποβλήτων και σύσταση ομάδας για δημιουργία πολιτικής και εξεύρεση λύσεων για μείωση και αντιστάθμιση των ρύπων. | 2040 | 2050 |
Μεθοδολογία υπολογισμού μείωσης ρύπων
Θα χρησιμοποιηθεί η μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε για τον υπολογισμό των ρύπων του 2019 που είναι η πιο κάτω:
- Η κατανάλωση καυσίμων κίνησης και θέρμανσης υπολογίζεται με τη χρήση του ανάλογου emission factor που κάνει τη μετατροπή σε διοξείδιο του άνθρακα. Το ίδιο και με το ρεύμα.
- Για τα f-gases βάσει των στοιχείων που δόθηκαν γίνεται μια μετατροπή των αερίων που υπολογίζεται να διαφεύγουν σε CO2 equivalent
- Για άλλα αγαθά (χαρτί) χρησιμοποιείται η μεθοδολογία που μπορεί να βρεθεί στο: Tomberlin, K., Venditti, R., and Yao, Y. (2020). “Life cycle carbon footprint analysis of pulp and paper grades in the United States using production-line-based data and integration,” BioRes. 15(2), 3899-3914.
- Για τα απόβλητα έγινε μετατροπή των οργανικών σε μεθάνιο, δεδομένης της διαχείρισης που λαμβάνουν χρησιμοποιώντας εξισώσεις από το IPCC
Θα γίνει και η χρήση των εργαλείων της μεθοδολογίας υπολογισμού στη μείωση των ρύπων του «The Greenhouse Gas Protocol A Corporate Accounting and Reporting Standard» που βρίσκεται στην ιστοσελίδα https://ghgprotocol.org/ .